หลักการใช้ ใอ-ไอ-ไอย-อัย

หลักการใช้ สระใอ (ไม้ม้วน)

1.  หลักการใช้  ใอ  ( ไม้ม้วน)

คำที่เขียนด้วย สระใอ เป็นคำไทยแท้ ในภาษาไทยเรามีอยู่ ๒๐ คำ ซึ่งอาจใช้วิธีผูกเป็นบทร้อยกรองแบบต่างๆ เพื่อช่วยความจำ เช่น

ผู้ใหญ่หาผ้าใหม่	ให้สะใภ้ใช้คล้องคอ
ใฝ่ใจเอาใส่ห่อ	มิหลงใหลใครขอดู
จะใคร่ลงเรือใบ	ดูน้ำใสและปลาปู
สิ่งใดอยู่ในตู้	มิใช่อยู่ใต้ตั่งเตียง
บ้าใบ้ถือใยบัว	หูตามัวมาใกล้เคียง
เล่าท่องอย่าละเลี่ยง	ยี่สิบม้วนจำจงดี

คำที่เขียนด้วยไม้ม้วนนี้เป็นคำพ้องเสียงกับคำที่เขียนด้วยไม้มลายซึ่งมีความหมายแตกต่างกันอยู่  10  คำเวลาใช้ต้องคำนึงถึงความหมายเป็นสำคัญ ได้แก่คำดังต่อไปนี้

ใคร่   รักใคร่ , ใคร่ครวญ	ไคร่   ตะไคร่
ใจ      จิตใจ , พอใจ	ไจ     ไจด้าย , ไจไหม
ใด     เท่าใด , สิ่งใด	ได     บันได , ไดนาโม
ใต้     ข้างใต้ , ใต้ฟ้า ทิศใต้ , ใต้เท้า	ไต้     ไต้จุดไฟ, ไต้ฝุ่น, ไต้ก๋ง, ไต้หวัน
ใน     ข้างใน, ภายใน, หมาใน, เหล็กใน	ไน    ไนปั่นด้าย, ไนลอนปลาไน, แม่น้ำไนล์
ใบ     ใบไม้ , ใบเรือ	ไบ    ตะไบ , สไบ
ใย     ใยบัว , ยองใย, เยื่อใย , ห่วงใย	ไย     ไยดี ,ไยไพ, ไยไฉน , ลำไย
ใส     น้ำใส, สดใส, สุกใส , เสียงใส	ไส     ไสกบ , ไสข้าง, ผลักไส , เสือกไส
ให้     ให้การ, ให้ของ, ส่งให้, มอบให้	ไห้    ร้องไห้ , ร่ำไห้
ใหล   หลงใหล	ไหล  น้ำไหล

2.  หลักการใช้ ไอ (ไม้มลาย)

การเขียนคำที่ใช้สระไอ  (ไม้มลาย ) ในการเขียนคำภาษาไทยในปัจจุบัน มีหลักสำคัญ 3  ประการดังต่อไปนี้

2.1 คำไทยทุกคำที่ออกเสียง /ไอ/ นอกเหนือจากคำที่ใช้ไม้ม้วน ให้เขียนด้วย ไอ (ไม้มลาย) เช่น

ไก่, ตะไคร้ , คลื่นไส้ , ไอแดด ,ไฟ ฯลฯ

2.2 คำที่มาจากภาษาบาลีและสันสกฤต ซึ่งรูปคำเดิมใช้สระไอ ( ไม้มลาย ) ให้เขียนโดยใช้  ไอ  ตามรูปแบบคำเดิม เช่น

ไอศฺวรฺย	ไอศวรรย์
ไพรสณฺฑ	ไพรสณฑ์
ไวชยฺนต	ไพชยนต์
ไวฑูรฺย	ไพฑูรย์

คำภาษาบาลีและสันสกฤตที่มีรูปคำเดิมเป็นเสียงสระอิ , อีและเอ แล้วแผลงเป็นเสียง ไอ ในภาษาไทยให้ใช้  ไอ (ไม้มลาย) เช่น

รวิ	อำไพ
วิหาร	ไพหาร
ตรี	ไตร
วิจิตร	ไพจิตร
เววฺจน	ไวพจน์

2.3 คำที่มาจากภาษาต่างประเทศทุกคำไม่ว่าจะเป็นภาษาจีน เขมร มอญ พม่า  หรือชาติตะวันตก เมื่อเขียนเป็นคำไทยให้ใช้สระไอ (ไม้มลาย)   เช่น

ไถง  สไบ  ไศล  สไลด์  อะไหล่  ไวน์  ไมโครเวฟ  ไฮโดรเจน  ไนลอน

3.  หลักการใช้  ไอย  (ไม้มลาย มี ย ตาม)

3.1  คำไทยที่ยืมมาจากภาษาบาลีและสันสกฤต ซึ่งมีรูปเดิม เอยย ( เอย - ยะ) เมื่อเป็นคำภาษาไทย แผลง เอ เป็น ไอ แล้วตัด ย ออก หนึ่งตัว เช่น

เวเนยฺยสตฺว	เป็น	เวไนยสัตว์
อธิปเตยฺย	เป็น	อธิปไตย
อสงฺเขยฺย	เป็น	อสงไขย
อาชาเนยฺย	เป็น	อาชาไนย
ภูวเนยฺย	เป็น	ภูวไนย
เวยฺยากรณ	เป็น	ไวยากรณ์

3.2 คำสันสกฤตบางคำ รูปเดิมเขียนเป็น เอย ( เอ-ยะ ) เมื่อนำมาใช้ในภาษาไทย เราแผลงเสียง  เอ  เป็น  ไอ  เขียนรูปคำเป็น  ไอย  เช่น

อุปเมย	เป็น	อุปไมย
ภาคิเนย	เป็น	ภาคิไนย
เสยฺยาสน	เป็น	ไสยาสน์

3.3  คำบางคำไม่ได้รูปคำมาจาก เอยย หรือ เอย ดังกล่าว แต่เราเขียนเสียง / อัย / โดยใช้รูป   ไอย   โดยความนิยม และเคยชินกันแล้ว เช่น

ไทย      เดิมใช้ ไท           ต่อมาเขียนเป็น ไทย  

ไอยรา    มาจากคำว่า         ไอราวณ (ภาษาสันสกฤต)   ต่อมาตัด “วณ” ออกไป เหลือ “ไอรา” และแทรก “ย” เพื่อประโยชน์ในการแต่งคำประพันธ์

4.  หลักการใช้  อัย   ( เสียง  อะ  มี  ย  สะกด )

การเขียนรูป   อัย   นี้ เป็นการเขียนรูปคำที่มาจากภาษาบาลี และสันสกฤต ซึ่งรูปคำเดิมเป็นคำที่ออกเสียง / อะ / แล้วมี ย ตามหลัง หรือมาจากเสียง  / อะ-ยะ /  เมื่อนำมาใช้ในภาษาไทย  เปลี่ยน “ อะ” เป็นไม้หันอากาศ และใช้ “ย” เป็นตัวสะกด   เช่น

ชย	เป็น	ชัย
วินย	เป็น	วินัย
ภย	เป็น	ภัย
ปฺรศฺรย	เป็น	ปราศรัย
วินิจฺฉย	เป็น	วินิจฉัย
เมรย	เป็น	เมรัย